27.01.2014, Murat Yülek, Dünya
Türkiye’nin ekonomi gündemi geleneksel olarak siyasete endeksli olagelmiştir. Amerika Birleşik Devletleri ya da Avrupa ülkelerinin aksine, gazetelerimizin en önemli alanları sivil değil siyasi konulara, sivil şahsiyetlere değil siyasilere ayrılır.
Sanayici ve işadamlarımızın gündeminde de siyaset ve siyasi ortam her zaman bir numaralı yere sahip olagelmiştir. Read More
20.01.2014, Murat Yülek, Dünya
Geçen senenin Kasım ayı itibariyle 12 aylık ithalat 248, ihracat ise 151 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yani dış ticaret açığı 97 milyar dolar, cari açık da 61 milyar dolar oldu.
Eğilimlere bakıldığında, cari denge 2013 yılında 2012 yılına göre yüksek seyretse de son aylardaki düzelmenin devam ettiği görülüyor. 2011 yılında negatif zirve yaptıktan sonra cari denge 2012 yılında düzelme eğilimine girmişti. Aynı yılın sonundan itibaren ise kötüleşmeye başlamıştı. 2013’ün sonlarında kötüleşmenin yataya döndüğünü görüyoruz.
2012 yılının ilk 11 ayında cari denge 44 milyar dolar olmuşken 2013 yılının aynı döneminde 60 milyar dolar oldu. Buna karşılık son aylardaki düzelmeyle Kasım ayında bu yıl cari açık 3,9 milyar dolar olarak gerçekleşti; geçen sene 4,1 milyar dolardı. Enerji dışı açık geçen sene ilk 11 ayda 4,1 milyar fazla vermişken bu sene 11,3 milyar dolar açık verdi. Kasım ayında ise enerji dışı cari fazla verdik.
Altın ve enerji hariç dış ticaret daha önemli hale geldi. Ekonominin dış ticaret üzerindeki temel dinamiklerini bu rakamlardan takip etmek daha doğru görünüyor. Bu tanımdaki ihracat son aylarda istikrarlı olarak ve hızını artırarak büyümeye devam ediyor. 2012 yılı içinde ikinci yarıdan itibaren büyüme oranları zayıflayarak yüzde 4’lere gerilemişti. 2013 yılında da devam eden bu eğilim, son aylarda yüzde 7’lere kadar yükseldi.
Enerji ve altın dışı ithalatın büyümesi de son aylarda yine yükseldi ve yüzde 5 civarında devam ediyor. İthalatın büyümesinde yatay seyir devam ederse aynı tanımlı dış ticaret açığı önümüzdeki aylarda düzelme devam edecek. Nitekim, enerji ve altın hariç dış ticaret açığı 2012 yılında 55 milyar dolara kadar gerilemişken 2013 sonlarında 38 milyar dolara kadar geriledi.
Sonuç; altın ve enerji harici dış ticarette iyileşme emmareleri görülüyor. Ancak enerji ithalatını yok sayamayacağımıza göre toplam dış ticaret açığında ve cari açıkta düzelme ancak gerekli yapısal değişiklikler sağlandığı zaman gerçekleşecek. O noktaya daha uzun bir yolumuz var.
13.01.2014, Murat Yülek, Dünya
Hükümetin sene başında alkollü içkiler ve sigara ile birlikte otomobiller üzerindeki ÖTV oranlarını artırdı. Doğru yaptı. Kur hareketleriyle birlikte bu kararın hem, bir miktar da olsa, Türkiye’deki zayıf tasarruf oranını artırıcı etki yapmasını, hem ithalatı kısmasını hem de bütçeye olumlu etki yapmasını bekliyoruz. Kararın yerli üretime de menfi etki yapması muhtemel; bunu da ekleyelim. Yerli üretimde ithalat da önemli yer tuttuğu için kur artışı maliyetleri de etkileyecek.
Otomobil sektörünün son yıllarda aldığı şekil dinamizmin üretimden çok ithalatta olduğunu gösteriyor. Neden mi? Yakında 12 aylık rakamlarda yayınlanacak ama biz 11 aylık rakamlar üzerinden otomotiv sektörüne bir bakalım. Önceki yıllarda da altını çizdiğimiz bir durumu tekrar göreceğiz.
2013 yılının ilk 11 ayında ülkemizde toplam 1 milyon araç üretilmiş. Bu rakama binek araçları ve otomobil ve ticari araçlar dahil. Toplam 1 milyon civarındaki üretim adedi son 7 yılda 2009 hariç yatay seyrediyor. Ancak sektördeki önemli değişiklik, ithalatta; ithalat değil sabit kalmak çok hızlı büyüyor. Öyle ki, 2007 yılında, adet olarak ithalatın iç satışlara oranı yüzde 56 iken geçen yıl yüzde 69’u aşmış. İthalatın toplam iç üretime payı ise aynı dönemde yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkmış. Sadece geçen sene adet olarak ithalat büyümesi yüzde 23. Ekonominin 2013 yılında reel olarak yüzde 4’ün altında büyüdüğünü hatırlatırsak adetteki bu artışın abesliği daha iyi anlaşılır. Aynı dönemde iç adet olarak üretim yüzde 5.7 ihracat ise yüzde 10.1 yükselebilmiş. Bu rakamları aşağıdaki grafikten izleyebilirsiniz.